Lebuhraya Papar-Sundumin FT1 sejauh 109 km bermula dari Bulatan Bongawan (atas) dan berakhir di Bulatan Sindumin (bawah). (Gambar asal oleh: Hasidy Harun)
Salam sejahtera,
Satu sebab yang menjadikan usaha memartabatkan jalan persekutuan di Malaysia sukar dilaksanakan ialah kerana peristiwa-peristiwa yang melibatkan pembinaan serta perasmiannya yang jarang didokumentasikan dalam mana-mana media massa mahupun media cetak. Memanglah laporan berita di dada akhbar tentunya ada, tetapi laporan akhbar selalunya hanyalah sepintas lalu dan bersifat sementara kerana kita selalunya akan cenderung membuang akhbar lama setelah dibaca. Oleh itu, Blog Jalan Raya ingin mengambil inisiatif untuk mengarkibkan teks-teks ucapan pembukaan dan perasmian jalan raya yang sempat didokumentasikan.
Dalam entri pertama dalam arkib Blog Jalan Raya Malaysia, saya ingin mengarkibkan teks ucapan Perdana Menteri keempat, Tun Dr. Mahathir Mohamad semasa merasmikan Lebuhraya Papar-Sindumin FT1 sejauh 109 km pada 17 November 1981. Ramai di antara kita yang tidak mengetahui, sebenarnya "zaman keemasan" pembinaan jalan-jalan raya di negeri Sabah adalah semasa zaman Datuk Harris Salleh dari Parti Berjaya (salah satu parti komponen Barisan Nasional yang sudah dibubarkan pada tahun 1991). Kenapa saya katakan begitu? Pada zaman Datuk Harris Salleh, Sabah adalah negeri kedua terkaya di Malaysia hanya di belakang Selangor, hasil daripada perkembangan industri cari gali petroleum serta pembalakan di sana. Hasilnya, banyak jalan raya berturap yang menjadi laluan tulang belakang di Sabah dibina dengan rancaknya pada masa tersebut. Selain Lebuhraya Papar-Sindumin FT1, beberapa jalan raya utama lain seperti Lebuhraya Tamparuli-Ranau FT22, Lebuhraya Tawau-Semporna FT13 / SA51 Lebuhraya Lawas-Merapok-Sindumin FT1 turut dibuka kepada lalu lintas pada awal 1980an.
Sebagai entri pembuka bagi arkib Blog Jalan Raya Malaysia, izinkan saya membentangkan teks ucapan Tun Dr. Mahathir semasa pembukaan Lebuhraya Papar-Sindumin FT1 ini.
Ucapan Perasmian Lebuhraya Papar-Sindumin FT1 oleh Tun Dr. Mahatir pada 17 November 1981
Yang Amat Berhormat Datuk Harris Mohd. Salleh, Ketua Menteri Negeri Sabah;
Yang Berhormat Datuk S. Samy Vellu, Menteri Kerjaraya dan Kemudahan Awam;
Yang Berhormat Tan Sri Suffian Korok, Menteri Pembangunan Infrustruktur Sabah;
Yang Berhormat-Yang Berhormat; Dif-Dif Kehormat; Tuan-tuan dan puan-puan sekelian.
Saya mengucapkan terima kasih kepada saudara-saudara sekelian kerana telah memberikan sambutan yang sangat meriah kepada saya pada hari ini. Sebahagian besar daripada saudara-saudara sekelian telah datang beramai-ramai dari tempat-tempat yang jauh dan dari kawasan-kawasan pendalaman untuk bersama-sama menghadiri Majlis ini. Di atas susah payah saudara-saudara semua saya sekali lagi mengucapkan terima kasih.
2. Saya merasa sukacita mengetahui bahawa projek lebuhraya Papar ke Sindumin ini yang sepanjang 68 batu dan berharga $50 juta telah siap semenjak akhir tahun 1980 iaitu setelah tiga tahun dalam pembinaan. Ini adalah salah satu daripada projek-projek yang telah disiapkan mengikut jadual sungguhpun jadual itu telah dipanjangkan sedikit oleh sebab-sebab cuaca dan keadaan tanah. Di sini sukalah saya mengucapkan tahniah kepada semua pihak di atas segala usaha untuk menyiapkan lebuhraya ini.
3. Pembinaan lebuhraya Papar ke Sindumin ini adalah sebahagian daripada keseluruhan strateji untuk mempastikan bahawa Negeri Sabah mempunyai satu rangkaian jalanraya yang menghubungi satu bandar ke satu bandar dan dari bandar-bandar di sebelah barat dengan bandar-bandar di sebelah timur negeri Sabah ini. Lebuhraya-lebuhraya yang dibina menjadi nadi dalam pembangunan ekonomi dan sosial Negeri Sabah, terutamanya memandangkan pada masa ini Negeri Sabah sedang meningkatkan lagi usaha-usaha pembangunanya.Ia akan mendekatkan lagi hubungan di antara semua rakyat di Negeri Sabah. Dalam konteks pembangunan, sistem perhubungan yang lengkap adalah asas bagi membolehkan rakyat menerokai aktiviti-aktiviti ekonomi yang dapat meningkatkan taraf kehidupan mereka.
4. Dua lagi lebuhraya yang sedang di dalam pembinaan ialah lebuhraya Tamparuli ke Ranau dan lebuhraya Sempurna ke Lahad Datu. Lebuhraya Tamparuli ke Ranau yang panjangnya 44 batu dianggar memakan perbelanjaan sebanyak $95 juta. Ia dijangka siap pada pertengahan tahun hadapan. Pada masa ini jalan ini boleh digunakan untuk lalu lintas sekiranya kenderaan-kenderaan itu tidak dipandu laju. Lebuhraya Sempurna ke Lahad Datu sepanjang 91 batu sedang di dalam pembinaan dan dianggar berharga sebanyak $76 juta. Ianya dibina pada sebahagian besarnya mengikut aliran (alignment) jalan yang telah ada dan adalah dijangka siap dalam masa dua tahun lagi.
5. Pembinaan lebuhraya dari Papar ke Sindumin ini bukan sahaja bertujuan untuk memudahkan perhubungan rakyat Negeri Sabah, dari Kota Kinabalu ke Papar dan ke Sindumin sahaja bahkan juga terus ke Negeri Sarawak di mana satu lagi lebuhraya dari Lawas ke Merapok sedang di dalam pembinaan.Dengan siapnya lebuhraya Lawas-Merapok sepanjang 18 batu itu pada akhir tahun ini, perjalanan dari Kota Kinabalu ke bandar-bandar dalam Negeri Sarawak akan dapat menjadi lebih cepat dan mudah.
6. Dengan cara ini akan tercapailah tujuan Kerajaan bagi memperkukuhkan lagi perhubungan di antara rakyat Malaysia di kedua-dua negeri ini. Ini juga akan memudahkan pergerakan penduduk-penduduk, tenaga pekerja, alat-alat jentera yang penting untuk kemajuan dan pembangunan pertanian dan industri dalam kedua-dua negeri ini.
7. Di bawah Rancangan Malaysia Keempat, Kerajaan Persekutuan telah membuat peruntukan sebanyak $5,918 juta bagi kemudahan-kemudahan infrustruktur asas seperti jalanraya, bekalan air, dan elektrik bagi seluruh negara kita. Daripada jumlah ini, Negeri Sabah telah diperuntukkan $691.2 juta. Peruntukan untuk Negeri Sabah akan ditambah sekiranya perlu dan ada kemampuan untuk melaksanakan projek-projek tambahan.
8. Pembinaan lebuhraya memanglah sukar dan memakan belanja yang banyak. Tetapi apabila satu-satu lebuhraya itu siap maka adalah menjadi perkara yang sangat penting supaya ianya diselenggarakan dengan sempurna untuk mengelakkan ianya terbiar dan menjadi rosak yang akan menyebabkan perbelanjaan yang banyak untuk diperbaiki. Aspek penyelenggaraan jalanraya ini, saya ingin tegaskan, hendaklah diambilkira dan hendaklah diberikan perhatian yang sama seperti pembinaan jalanraya itu sendiri.
9. Dalam usaha-usaha perancangan dan pembinaan infrastruktur pihak perancang bukan sahaja mesti mengambilkira aspek-aspek ekonomi projek itu, tetapi juga mestilah memikirkan bahawa orang ramai yang mana projek itu ditujukan adalah sedia untuk menerima dan merebut peluang-peluang dari pembinaan projek pembangunan itu.Dengan cara ini sesuatu projek itu akan dapat digunakan dengan sebaik-baiknya terutama sekali oleh pihak yang menerimanya. Dalam hal ini pihak-pihak perancang hendaklah mengusahakan program-program pembangunan mereka secara bersepadu supaya sesuatu projek pembangunan ini dapat memberi faedah maksima kepada rakyat.
10. Sebelum saya sudahi ucapan saya ini, sukalah saya memberikan tahniah kepada Kementerian Kerjaraya dan Kemudahan-Kemudahan Awam Malaysia yang bertanggungjawab bagi pembinaan jalanraya-jalanraya Persekutuan di Negeri Sabah ini, kepada Kerajaan Negeri Sabah, dan kepada Jabatan Kerjaraya Negeri Sabah yang menjadi badan pelaksana bagi projek-projek jalanraya ini.
11. Saya juga mengucapkan tahniah kepada Jawatankuasa Pemandu yang mengandungi semua badan-badan Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri yang berkenaan yang telah menjalankan tugas-tugas mereka dengan baik dan sempurna.
12. Dengan nama Allah yang Maha Pengasih dan Maha Penyayang, saya dengan sukacitanya mengistiharkan lebuhraya ini dibuka dengan rasminya.
Terima kasih.
Y.A.B. Dato' Seri Dr. Mahathir Mohamad
Perdana Menteri Malaysia
Assalamualaikum bro. Syabas pasal blog ni. Sy suka study rangkaian jalan raya msia.
ReplyDeleteFT1 maksudnya.. Jalan persekutuan Malaysia yg pertama ke?
Jika diikutkan susunan nombor serta kepentingan laluan, ya. Tapi ia bukanlah bermakna FT1 sebagai jalan persekutuan terawal. Buktinya, dalam kes ini bahagian Papar-Sindumin siap pada tahun 1981, dan keseluruhan FT1 di Malaysia Timur cuma siap pada tahun 1997 apabila jajaran terakhir dari Limbang ke Lawas siap.
Delete