Sejarah lengkap Jalan Lingkaran Tengah 1 (JLT1) Kuala Lumpur / Kuala Lumpur Middle Ring Road 1 (MRR1) complete history

Peta lama Kuala Lumpur pada tahun 1950 yang turut memaparkan Circular Road (kini Jalan Tun Razak), membuktikan bahawa KL MRR1 merupakan jalan lingkaran tertua di Kuala Lumpur dan juga di Malaysia




Lebuhraya Sultan Iskandar (dahulunya dikenali sebagai Lebuhraya Mahameru dan Swettenham Parkway), sebahagian daripada Jalan Lingkaran Tengah 1 Kuala Lumpur (KL MRR1)

Salam sejahtera,

Kuala Lumpur mempunyai tiga batang jalan lingkaran bagi pengurusan trafik yang lebih berkesan susulan peningkatan penggunaan kenderaan bermotor yang membawa kepada masalah kesesakan jalan raya. Tiga jalan lingkaran tersebut ialah Jalan Lingkaran Dalam (IRR), Jalan Lingkaran Tengah 1 (MRR1) dan Jalan Lingkaran Tengah 2 (MRR2) FT28. Sebelum ini, saya sudah pun menerangkan sedikit-sebanyak mengenai sejarah MRR2 FT28 berserta reviu mengenainya, jadi kali ini izinkan saya bercerita sedikit-sebanyak mengenai jalan lingkaran tertua di Kuala Lumpur, iaitu Jalan Lingkaran Tengah 1 (MRR1 atau JLT1).

Perkembangan jalan raya di Kuala Lumpur bermula sejak ia mula diasaskan pada tahun 1857, berikutan status Kuala Lumpur sebagai ibu kota bagi Persekutuan Tanah Melayu serta ibu negeri Selangor (sebelum Shah Alam). Ia sekaligus membawa kepada penggunaan motokar yang pada masa itu hanya mampu dimiliki para pegawai penjajah British, pengurus-pengurus ladang berbangsa British serta golongan elit Melayu sahaja sebelum ia mampu dimiliki golongan kebanyakan. Justeru, penggunaan kenderaan bermotor di Kuala Lumpur semakin lama semakin meningkat setiap tahun selaras dengan perkembangan ekonomi negara.

Namun, peningkatan penggunaan kereta di Kuala Lumpur membawa kepada masalah kesesakan jalan raya. Ini ditambah pula dengan perancangan pembinaan jalan raya yang lemah pada masa tersebut. Pada masa itu, Jalan Pudu, Jalan Tun Perak (nama lama: Java Street dan seterusnya Mountbatten Road), Jalan Tuanku Abdul Rahman (dahulunya sebahagian Batu Road) dan Jalan Ipoh (juga sebahagian Batu Road pada masa dahulu) membentuk laluan utara-selatan yang dikenali sebagai Jalan Persekutuan 1, manakala laluan Kuala Lumpur-Klang dan Kuala Lumpur-Kuantan pula merupakan dua laluan yang berasingan serta tiada kesinambungan. Menurut Laporan Reviu Lembah Klang 1979, jumlah kenderaan bermotor di Lembah Klang yang diunjurkan pada tahun 1980 adalah sebanyak 325,000 buah, 3 1/2 kali lebih banyak daripada jumlah kenderaan bermotor pada tahun 1970. Jumlah tersebut mungkin boleh dianggap sedikit bagi standard sekarang, tetapi ia tetap dipandang serius dan dianggap sebagai satu masalah negara. Justeru, pendekatan yang diambil oleh kerajaan pada masa itu adalah dengan memaksimakan penggunaan pengangkutan awam, mengurangkan pembinaan jalan raya baharu di Kuala Lumpur seminima mungkin serta mengehadkan kemasukan kenderaan ke pusat bandar raya. Ironinya, tatkala pendekatan yang diambil oleh kerajaan sekitar 1970an dan 1980an tertumpu kepada mengehadkan bilangan kenderaan yang memasuki pusat bandar raya Kuala Lumpur, pendekatan yang diambil sekarang pula lebih banyak menarik bilangan kenderaan memasuki pusat bandar raya daripada mengehadkannya, hasil daripada induced demand yang timbul daripada pembinaan lebih banyak lebuh raya baharu semata-mata.

Salah satu daripada pelaksanaan dasar tersebut adalah pembangunan skim penyuraian trafik yang melibatkan penjajaran semula Jalan Persekutuan 1 dan 2. Bagi Jalan Persekutuan 1, skim penyuraian trafik di situ membawa kepada pembinaan jalan-jalan berikut:-

1. Jalan Loke Yew bagi menghubungkan Jalan Maharajalela (nama lama: Jalan Birch) dengan Jalan Cheras FT1
2. Jejambat Jalan Kinabalu, bagi menghubungkan antara Jalan Maharajalela dengan Jalan Sultan Hishamuddin dan Jalan Kuching
3. Jalan Kuching, bagi memirau dan memintas Jalan Ipoh

Hasilnya, kesinambungan Jalan Persekutuan 1 dapat dicapai dengan tahap keterusan (continuity) laluan 100%, manakala masalah kesesakan dapat diminimakan melalui pengurangan bilangan persimpangan lampu isyarat searas kepada hanya satu sahaja di Bulatan Merdeka.

Sementara itu pula, program penyuraian trafik bagi Jalan Persekutuan 2 pula lebih menjurus kepada pelaksanaan serampang dua mata, iaitu melengkapkan laluan Jalan Lingkaran Tengah 1 Kuala Lumpur serta memperoleh kesinambungan bagi FT2 dengan menghubungkan antara kedua-dua laluan Kuala Lumpur-Klang dengan Kuala Lumpur-Kuantan. Laluan KL-Klang terdiri daripada Jalan Syed Putra FT2 dan Lebuhraya Persekutuan FT2 (yang menggantikan Jalan Klang Lama yang kemudiannya diturun taraf sebagai Jalan Negeri Selangor B14). Laluan KL-Kuantan pula terdiri daripada Jalan Pahang dan Jalan Gombak (sebelum digantikan dengan Lebuhraya Karak E8/FT2).

Sebenarnya, laluan MRR1 sudah lama wujud di Kuala Lumpur sejak zaman penjajah lagi. Ia dibuktikan melalui peta-peta lama sekitar tahun 1950 yang menunjukkan wujudnya Circular Road (Jalan Pekeliling; kini Jalan Tun Razak) yang menjadi asas kepada MRR1 ini semasa era penjajahan British, sungguhpun tarikh sebenar pembinaan Circular Road ini tidak dapat saya kenal pasti. Namun, Circular Road pada masa itu merupakan jalan lingkaran tidak lengkap yang hanya menghubungkan antara Jalan Cheras dengan Jalan Ipoh semata-mata. Justeru, usaha-usaha penambahbaikan MRR1 ini dilakukan secara berperingkat-peringkat. Langkah pertama yang diambil adalah melalui pembinaan jejambat Jalan Yew yang menghubungkan antara persimpangan Kampung Pandan dengan Bulatan Loke Yew, yang mana ia seterusnya dihubungkan dengan Jalan Sungai Besi. Tiga buah persimpangan bertingkat bulatan dibina di sepanjang jejambat Jalan Loke Yew, iaitu Bulatan Kampung Pandan, Bulatan Pudu dan Bulatan Loke Yew.

Namun, kesinambungan bagi Jalan Persekutuan 2 masih belum sempurna lagi. Setelah Jejambat Jalan Kinabalu dan Jalan Kuching disiapkan, Jalan Persekutuan 2 bertindih dengan Jalan Persekutuan 1 dari Bulatan Syed Putra sehingga ke Persimpangan PWTC. Justeru, untuk melengkapkan laluan Jalan Persekutuan 2 tanpa perlu bertindih dengan jalan FT1, maka laluan MRR1 perlu dilengkapkan melalui Skim Penyuraian Trafik Kuala Lumpur-Petaling Jaya pula.

Projek Skim Penyuraian Trafik Kuala Lumpur-Petaling Jaya dilaksanakan sebagai salah satu projek Rancangan Malaysia Keempat (RMK4) bagi menyambung MRR1 dari Persimpangan PWTC sehingga ke Persimpangan Istana Negara. Projek ini melibatkan pembinaan lima buah persimpangan bertingkat, iaitu Persimpangan Parlimen, Persimpangan Brickfields, Persimpangan Muzium Negara Barat, Persimpangan Muzium Negara Timur dan Persimpangan Parlimen. Dalam projek ini, sebahagian laluan Jalan Damansara turut diambil alih menjadi sebahagian MRR1, di samping pembinaan Lebuhraya Taman Swettenham atau Swettenham Parkway sebelum ditukar nama kepada Lebuhraya Mahameru dan kini Lebuhraya Sultan Iskandar. Projek Skim Penyuraian Trafik Kuala Lumpur-Petaling Jaya menelan kos RM2.8 juta, mula dibina pada tahun 1980 dan siap pada tahun 1983. Sungguhpun projek Skim Penyuraian Trafik Kuala Lumpur-Petaling Jaya berjaya melengkapkan sepenuhnya laluan Jalan Persekutuan 2 di Kuala Lumpur, namun tahap keterusan (continuity) laluan FT2 pula tidak sebagus FT1, ditambah pula dengan kelemahan oleh Dewan Bandaraya Kuala Lumpur (DBKL) yang masih gagal mempamerkan jata laluan pada semua papan tandanya, menyebabkan orang luar dan pelancong asing mudah tersesat.

Jajaran terakhir MRR1 yang disiapkan pula dikenali sebagai projek Jalan Istana Negara-Salak Selatan yang merupakan salah satu daripada 11 projek Rancangan Malaysia Keenam (RMK6) khusus bagi menangani masalah kesesakan di Kuala Lumpur dan Petaling Jaya. Melalui projek ini, Jalan Istana dan Jalan Lapangan Terbang Lama diambil alih menjadi sebahagian MRR1 selain pembinaan dua buah persimpangan bertingkat iaitu Persimpangan Dewan Bahasa dan Persimpangan Jalan Istana. Persimpangan Dewan Bahasa disiapkan terlebih dahulu, diikuti dengan Persimpangan Jalan Istana. Projek tersebut siap pada tahun 1995. Dengan siapnya Persimpangan Jalan Istana pada tahun 1995, maka lengkaplah sudah keseluruhan laluan Jalan Lingkaran Tengah 1 Kuala Lumpur (KL MRR1).

Tamatlah sudah kisah jalan lingkaran tertua di ibu negara. Jadi apa yang boleh dilakukan bagi menambah baik jalan lingkaran tertua di Kuala Lumpur yang usianya lebih tua daripada usia kemerdekaan negara kita ini...? Pertama, saya ingin menyeru kepada Kementerian Kerja Raya (KKR) agar mewartakan keseluruhan jajaran KL MRR1 sebagai Jalan Persekutuan - nombor laluan yang saya cadangkan ialah 2C. Kenapa KL MRR1 wajar diwartakan sebagai FT2C...? Mudah sahaja - jajaran MRR1 di bawah Skim Penyuraian Trafik Kuala Lumpur-Petaling Jaya dari Bulatan Pahang sehingga ke Persimpangan Istana Negara (arah lawan jam) sememangnya sebahagian daripada Jalan Persekutuan 2 kerana projek tersebut dibina bagi menyambungkan pautan putus antara Jalan Kuala Lumpur-Klang FT2 dengan Jalan Kuala Lumpur-Kuantan FT2. Sebab itulah jajaran selebihnya wajar diberikan kod FT2C, kerana komponen-komponen lain dalam MRR1 saling melengkapi antara satu sama lain agar kesinambungan Jalan Persekutuan 2 dapat dicapai. Namun, sudah tentulah ia turut memerlukan keseluruhan papan tanda ditambah baik dengan menambah jata laluan pada setiap destinasi yang ditandakan - tanpa jata laluan, segala usaha bagi menambah baik rangkaian jalan raya di Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur di samping memperoleh kesinambungan laluan Jalan Persekutuan 2 pasti sia-sia sahaja.

Kesimpulannya, Jalan Lingkaran Tengah Kuala Lumpur 1 (KL MRR1) lahir hasil usaha penambahbaikan berterusan bagi mengurangkan kesesakan di ibu kota di sampung menambah baik sistem rangkaian jalan raya KL agar lebih sistematik serta berkesinambungan, yang mana usaha sebegini sebenarnya sudah pun dimulakan sejak zaman penjajahan British lagi. Namun, usaha penambahbaikan sebegini pasti sia-sia sahaja tanpa sebarang penambahbaikan pada papan-papan tanda di sepanjang laluannya. Tatkala saya memuji usaha kerajaan yang bersungguh-sungguh mahu mendapatkan kesinambungan Jalan Persekutuan 2 melalui Skim Penyuraian Trafik Kuala Lumpur-Petaling Jaya yang turut melengkapkan KL MRR1, saya berasa kesal kerana usaha murni kerajaan persekutuan ini disia-siakan begitu sahaja melalui ketiadaan jata laluan pada papan-papan tandanya. Justeru, jika benar DBKL mahu membuktikan bahawa mereka berupaya menguruskan jalan-jalan raya di Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dengan cekap, maka saya mencabar mereka agar menggantikan kesemua papan tanda jalan rayanya kepada papan-papan tanda yang lebih sistematik dan dilengkapi jata laluan - sebelum Hari Wilayah tahun ini. Bagaimana, ada berani...?