RFID Touch 'n Go vs RFID PLUS: Mana satu nak guna ni...? / Touch 'n Go RFID vs PLUS RFID: Which one to be used...?

Gambar sekadar hiasan

Salam sejahtera,

Masa sudah tinggal tidak sampai separuh purnama sahaja lagi sebelum sistem kutipan tol elektronik Pengenalan Frekuensi Radio (RFID) mula dikuatkuasakan di semua lebuh raya ekspres utama. Namun, tatkala industri lebuh raya ekspres sedang bersiap-sedia untuk pelaksanaannya pada Januari 2019, sudah ada angin ribut yang bertiup kencang antara CIMB Group Holdings dan PLUS Malaysia, dua daripada tiga pemegang saham utama dalam Touch 'n Go (pemegang saham ketiga ialah MTD Equity Sdn. Bhd.). Semuanya gara-gara tindakan PLUS yang melakukan ujian percubaan penggunaan RFID yang dipautkan dengan akaun kad debit atau kad kredit sebagai mod pembayaran di Lebuhraya Butterworth-Kulim (BKE) E15, Jambatan Pulau Pinang E36 & Plaza Tol Jitra. Akibatnya, CIMB telah menghantar satu notis prosiding timbang tara terhadap PLUS pada 17 Disember 2018 serta memohon perintah injuksi daripada mahkamah untuk menghalang PLUS daripada meneruskan ujian sistem RFID mereka.

Rupa tag RFID jenis pelekat yang digunakan dalam kedua-dua ujian



Pemasangan pelekat RFID pada lampu hadapan kereta
(kredit gambar: Paul Tan)

Sebelum kita teruskan dengan krisis antara PLUS dengan CIMB, kita mulakan dahulu dengan sejarah penubuhan syarikat Touch 'n Go Sdn. Bhd. Sebelum 1996, PLUS asalnya menggunakan sistem kutipan tol elektronik proprietari yang dikenali sebagai PLUS Tag hasil kerjasama antara PLUS (melalui anak syarikatnya, Teras Teknologi Sdn. Bhd.) dengan Mitsubishi Electric Corporation Jepun. Tahap penembusan PLUS Tag pada masa itu sangat rendah disebabkan tiada integrasi antara dua atau lebih lebuh raya di bawah syarikat konsesi berbeza dan juga pengguna lebuh raya (terutamanya di Lembah Klang) terpaksa membazirkan wang membeli sebegitu banyak transponder tol elektronik daripada pengendali berbeza. Daripada situlah timbul keperluan untuk membangunkan hanya satu mod pembayaran tol elektronik yang boleh digunakan di kesemua lebuh raya ekspres, yang membawa kepada pembangunan sistem Touch 'n Go.

Pada Oktober 1996, Rangkaian Segar Sdn. Bhd. (kini Touch 'n Go Sdn. Bhd.) ditubuhkan. Lebuh raya kendalian Metramac (kini Anih Berhad) iaitu Lebuhraya Hubungan Timur-Barat E37, Plaza Tol Jalan Pahang FT2 & Plaza Tol Jalan Cheras FT1 merupakan lebuh raya pertama yang menggunakan sistem Touch 'n Go ini. Pada 12 Mei 1998, ketiga-tiga pemegang saham Rangkaian Segar iaitu CIMB, PLUS & MTD menandatangani satu perjanjian usaha sama yang menjadi perintis kepada usaha integrasi sistem kutipan tol elektronik (ETC) kepada hanya satu sahaja iaitu Touch 'n Go. Maka, PLUS mula beransur-ansur menggantikan sistem PLUS Tag kepada Touch 'n Go secara beransur-ansur.

Kenapa CIMB begitu marah sangat terhadap PLUS berkaitan isu RFID ini...? Tatkala Touch 'n Go sedang mengadakan ujian RFID beta terbuka bermula 3 September 2018, PLUS pula mengadakan ujian RFID mereka sendiri di bahagian utara, meskipun kalau diikutkan pelaksanaan RFID bagi kawasan luar Lembah Klang hanya akan dimulakan pada Januari 2019. Apa yang menjadikan CIMB begitu panas hati ialah PLUS bereksperimentasi dengan integrasi akaun kad debit atau kad kredit sebagai mod pembayaran dalam ujian RFID mereka, sedangkan ujian beta terbuka Touch 'n Go menggunakan hanya Touch 'n Go e-Wallet sebagai satu-satunya mod pembayaran mereka. Jadi sudah tentulah CIMB naik angin kerana dalam ujian RFID PLUS, CIMB tidak mendapat sebarang keuntungan daripada transaksi pembayaran tol RFID, sedangkan dalam ujian beta Touch 'n Go pula kesemua pemegang saham mendapat keuntungan daripada setiap transaksi.

Kenapa PLUS mengambil keputusan untuk bereksperimentasi dengan mod pembayaran kad kredit atau kad debit dalam ujian RFID mereka...? Sejak pelaksanaan sistem ETC sepenuhnya bermula dengan Lebuhraya Linkedua E3 & Plaza Tol Kempas, ramai pengguna lebuh raya yang komplen kerana tiada mod pembayaran alternatif selain Touch 'n Go (& Smart Tag). Situasi ini benar terutamanya tatkala baki kad Touch 'n Go sudah hampir habis dan tidak cukup untuk membayar tol; pembayaran melalui tunai pula tidak diterima sama sekali meskipun ada banyak wang tunai di tangan. Situasi sebegini tentunya menjadi lebih teruk semasa musim perayaan, memandangkan kesemua lorong tambah nilai di plaza tol ditutup. Bagaimana pula jika server Touch 'n Go lumpuh semasa hendak membayar tol...?

Jadi, pihak manakah yang saya sokong susulan isu pertikaian RFID ini...? Sejujurnya, saya amat menyokong tindakan PLUS bereksperimentasi dengan pelbagai mod bayaran kerana ia memberikan lebih peluang kepada pengguna lebuh raya untuk memilih mod pembayaran mengikut kesesuaian. Tak adillah kalau ada pengguna lebuh raya yang tersekat di plaza tol kerana baki Touch 'n Go e-Wallet tidak mencukupi tetapi pada masa yang sama mempunyai wang tunai ataupun baki akaun bank yang cukup banyak untuk membayar tol. Lagipun, dalam kenyataan akhbar yang dikeluarkan oleh PLUS pada 18 Disember 2018, PLUS turut mendakwa bahawa tidak kurang ramai juga pengguna Touch 'n Go e-Wallet yang turut terlibat dalam sesi ujian RFID PLUS; justeru, PLUS menegaskan tidak ada pelanggaran perjanjian usaha sama dalam sesi ujian mereka. Namun, mungkin kerana PLUS melaksanakan ujian tersebut secara sendirian itulah maka CIMB tidak berpuas hati kerana tiada perbincangan awal mengenainya.

Apa pun, sama-samalah kita doakan yang baik-baik terhadap kedua-dua pihak agar isu pertikaian RFID antara CIMB dengan PLUS dapat diselesaikan dengan cara baik melalui rundingan. Kita sudah tentu tidak mahu pertikaian sebegini memberi kesan terhadap hala tuju pelaksanaan RFID dan seterusnya Sistem Aliran bebas Berbilang Lorong (MLFF) yang sudah beberapa kali tersasar. Kita sudah tentu tidak mahu kembali ke zaman di mana setiap pengguna lebuh raya di Lembah Klang terpaksa membeli sebegitu banyak transponder ETC proprietari sehingga menyemakkan cermin hadapan kereta. Semoga segala urusan dipermudahkan dan semoga segala pertikaian dapat diselesaikan dengan cara baik.

P.S.: Apa pun, diminta agar Touch 'n Go dapat menangani segala permasalahan yang dialami oleh para tikus makmal pengguna ujian sepanjang ujian perintis terbuka RFID kerana menurut sahabat-sahabat yang sudah menguji RFID ini, ada yang tidak berpuas hati kerana palang lambat terbuka ataupun ada kalanya tidak terbuka langsung, jarak mengekor yang diperlukan terlalu besar & had laju operasi semasa memasuki pondok tol pula ada kalanya lebih perlahan daripada Smart Tag.

Contoh kegagalan yang tidak boleh diterima semasa ujian oleh laman sekutu kami PanduLaju: Palang tol tidak naik

Smart Tag sah berkubur & digantikan dengan RFID / Smart Tag is dead, long live the RFID

Rupa pelekat RFID yang akan digunakan tidak lama lagi

Salam sejahtera,

Terlebih dahulu saya ingin memohon maaf kerana terlalu lama tidak mengemaskini blog ini, sehinggakan tahun 2018 menjadi tahun paling tidak produktif untuk Blog Jalan Raya Malaysia. Kekerapan mengemaskini yang sebegitu rendah kali ini adalah disebabkan oleh kesibukan kerja serta masalah kesihatan. Mohon maaf saya ucapkan. Justeru, teruskanlah sokongan anda terhadap Blog Jalan Raya Malaysia & doakan kesihatan saya agar saya dapat kembali menyajikan kepada anda dengan sebegitu banyak reviu jalan raya seperti sebelum ini.

Sebagai pembuka bulan Ogos ini, saya bawakan kepada anda satu berita yang sudah tentu dinanti-nantikan selama ini, iaitu mengenai sistem pembayaran tol RFID (Pengenalan Frekuensi Radio). Saya sudah menulis mengenainya sebelum ini, tetapi tarikh pelaksanaannya masih menjadi teka-teki pada masa itu. Namun, baru-baru ini Touch 'n Go Sdn. Bhd. baru-baru ini mengeluarkan bukan hanya satu, tetapi dua kenyataan rasmi yang membawa kepada penamat teka-teki mengenai bila RFID mula dilaksanakan.

Kenyataan pertama menyebut bahawa RFID akan mula dilaksanakan bermula 3 September 2018 sebagai "ujian beta terbuka" (atau dengan kata lain, ujian perintis tambahan) yang boleh disertai sesiapa sahaja termasuklah saya & anda. Ujian beta terbuka ini diadakan bagi mengenal pasti & memperbaiki sebarang kelemahan tambahan dari sudut pandangan pengguna lebuh raya sendiri sebelum ia mula dilaksanakan di semua lebuh raya ekspres utama bermula Januari 2019. Sebelum ini, ujian RFID merupakan "ujian beta tertutup" terhad kepada sekumpulan kecil pengguna ujian yang terdiri daripada kenderaan milik syarikat konsesi, Polis Diraja Malaysia (PDRM), Angkatan Tentera Malaysia (ATM), Kementerian Kerja Raya (KKR), LLM & Touch 'n Go sendiri, dengan jumlah edaran sebanyak 3,872 kenderaan sahaja.

Untuk fasa ujian beta terbuka ini, beberapa lebuh raya ekspres yang dilengkapi sistem RFID termasuklah Lebuhraya KL-Karak E8/FT2, Lebuhraya Damansara-Puchong (LDP) E11, Lebuhraya Shah Alam (Kesas) E5, Lebuhraya Duta-Ulu Klang E33 & Lebuhraya Besraya E9. Pengguna lebuh raya yang ingin mendaftar sebagai "penguji beta terbuka" bagi sistem RFID ini boleh mendaftar di laman web Touch 'n Go di http://www.touchngo.com.my.

Rupa akhir logo RFID yang sudah dimuktamadkan

Itu baru kenyataan pertama yang dikeluarkan oleh pihak Touch 'n Go. Kenyataan kedua yang dikeluarkan pada masa yang sama juga ialah pengumuman pemberhentian jualan transponder Smart Tag bermula 8 Ogos 2018 (semalam). Dengan berakhirnya penjualan transponder Smart Tag ini bermakna berakhir jugalah "mimpi ngeri" yang sering dialami pengguna Smart Tag seperti insiden "mengundur secara berjemaah", transponder Smart Tag tidak dapat dikesan kerana cermin gelap, kedudukan yang serta tidak kena serta bateri lemah, dan juga tidak boleh melepasi palang tol sekiranya baki kad Touch 'n Go yang digunakan itu terlalu kurang.

Pengumuman pelancaran RFID bermaksud berakhirnya penggunaan Smart Tag

Jadi bagaimana pula dengan nasib pengguna Smart Tag sedia ada serta pemilik kereta Perodua Myvi generasi ketiga varian premium yang turut dilengkapi transponder Smart Tag terbina dalam...? Jangan risau, anda masih boleh menggunakan peranti Smart Tag sedia ada. Lebuh raya ekspres sedia ada akan terus menerima Smart Tag sehinggalah tiada lagi yang menggunakannya ataupun sekiranya pengumuman penamatan sokongan Smart Tag diumumkan. Jadi, lama lagilah. Juga, pengguna Touch 'n Go sedia ada juga akan terus boleh menggunakan kad Touch 'n Go mereka kerana pengumuman penamatan tersebut hanya melibatkan Smart Tag sahaja & tidak melibatkan kad Touch 'n Go.

Kepada para pembaca Blog Jalan Raya Malaysia yang baru hendak mengenali apa itu RFID, rasanya tidak perlulah saya menulisnya lagi kerana saya sudah pun menulis secara panjang-lebar mengenainya dalam entri sebelumnya. Buat masa sekarang saya belum bercadang untuk menyertai "ujian beta lanjutan RFID" itu kerana kereta saya mengalami kerosakan & sedang berada di bengkel; jika saya menyertai ujian beta tersebut, saya akan maklumkan & akan menulis reviu eksklusif mengenainya. jadi doa-doakanlah agar segala urusan dipermudahkan supaya saya dapat turut serta dalam ujian tersebut & seterusnya menulis reviu mengenainya khas untuk anda.

RFID bakal pengganti Touch 'n Go & Smart Tag / RFID will succeed Touch 'n Go & Smart Tag

Rupa tag RFID yang bakal digunakan; bukan rupa muktamad kerana ia akan disepadukan dengan cukai jalan

Salam sejahtera,

Industri lebuh raya ekspres di Malaysia kini sudah beralih kepada pelaksanaan kutipan tol elektronik (ETC) sepenuhnya, dalam bentuk Touch 'n Go & Smart Tag. Meskipun pelaksanaan ETC sepatutnya berupaya mengurangkan masa pembayaran tol berbanding pembayaran tunai sebelum ini, namun masih terdapat rungutan mengenai pelaksanaannya yang didakwa tidak seperti yang diharapkan. Smart Tag merupakan mod ETC yang lebih cepat daripada Touch 'n Go, tetapi ia dihantui isu reliabiliti & kualiti transponder Smart Tag itu sendiri. Model transponder yang dikeluarkan sekarang dikatakan sangat cepat rosak & sukar dikesan oleh pembaca Smart Tag di lorong Smart Tag, mengakibatkan berlakunya insiden mengundur secara berjemaah buat kesekian kalinya. Sementara itu pula, tatkala Touch 'n Go lebih boleh diharap, namun pengguna masih perlu berhenti di pondok tol untuk menyentuh kad Touch 'n Go. Itu masih boleh dikira ok lagi. Namun yang lebih teruk lagi, sekiranya baki kad tidak mencukupi, pengguna lebuh raya perlu sekali lagi mengundur secara berjemaah. Untuk menangani insiden-insiden tidak diingini ini, maka pihak Lembaga Lebuhraya Malaysia serta syarikat-syarikat konsesi lebuh raya sedang membangunkan satu bentuk pengganti baharu kepada Smart Tag & Touch 'n Go, iaitu sistem Pengenalan Frekuensi Radio (RFID; Radio Frequency Identification).

Antara isu yang dikenal pasti dalam pelaksanaan sistem tol Touch 'n Go & Smart Tag

Baru-baru ini pada 21 Mei 2018, saya serta beberapa ahli Rakan KKR dijemput oleh pihak Lembaga Lebuhraya Malaysia bagi sesi taklimat mengenai bagaimana sistem RFID berfungsi. Taklimat tersebut diadakan di ibu pejabat Lembaga Lebuhraya Malaysia di Bandar Baru Bangi.

Apa itu RFID...? RFID merupakan satu bentuk pembayaran tol elektronik berasaskan gelombang radio bagi mengenal pasti kod pengenalan unik kenderaan. Ia menggunakan gelombang radio dengan julat frekuensi sekitar 919 hingga 923 MHz. Melalui sistem ini, alat pembaca di lorong tol membaca kod bar unik pada pelekat RFID tanpa perlu sentuhan langsung seperti Touch 'n Go ataupun berada pada garis penglihatan seperti Smart Tag. Jika dibandingkan, Smart Tag menggunakan gelombang inframerah yang dipancarkan pada garis lurus seperti cara alat kawalan jauh TV berfungsi; jadi, alat transponder mestilah berada dalam lingkungan garis penglihatan dari alat pembaca di lorong tol.

Lokasi pemasangan tag RFID

Bagaimanakah rupa tag RFID yang akan digunakan nanti di Malaysia...? Pada mulanya, saya menyangkakan ia merupakan satu tag plastik keras yang menyerupai PLUS Tag yang dilekatkan pada cermin kereta seperti mana sistem EZ Pass di Amerika Syarikat, tetapi sebenarnya bukan begitu. Sebaliknya, tag RFID yang akan digunakan nanti adalah dalam bentuk pelekat yang boleh dilekatkan pada cermin kereta ataupun pada lampu kepala. Namun demikian, saya dimaklumkan bahawa Jabataan Pengangkutan Jalan (JPJ) mahu menyepadukan tag RFID pada lesen kenderaan motor (LKM) aka cukai jalan, jadi sudah tentulah kita hanya akan merasai penggunaannya setelah JPJ sudah bersedia melaksanakannya.

Bagaimana pula dari segi keselamatannya...? Oleh kerana RFID bakal disepadukan dengan cukai jalan, maka sudah tentulah ia bermaksud ia WAJIB didaftarkan. Anda boleh mendaftakan sehingga 10 kenderaan atas nama anda, yang mana kesemuanya berkongsi baki kredit pengguna yang sama. Maka, tag RFID hanya boleh digunakan pada kenderaan yang didaftarkan sahaja; oleh kerana ia bakal disepadukan dengan cukai jalan. maka sebarang cubaan mencabut tag RFID akan merosakkannya. Jika berjaya mencabutnya tanpa merosakkannya sekalipun, kenderaan yang menggunakan tag RFID curi tidak akan dibenarkan melepasi palang tol kerana maklumat kenderaan yang didaftarkan bercanggah dengan yang didaftarkan pada tag. Akibatnya, si pemandu itu boleh ditangkap terus di plaza tol. Jika kenderaan yang didaftarkan itu dicuri, anda boleh menyahdaftar kenderaan yang dicuri itu secara atas talian, maka kenderaan curi itu akan dihalang daripada melepasi palang tol. Daripada situlah sistem RFID secara tidak langsung berupaya mengekang kegiatan curi kenderaan kerana pesalahnya pasti akan ditangkap terus di plaza tol.

Bagaimana pula anda hendak mengetahui baki kredit RFID & menambah nilai...? Dalam sistem Touch 'n Go (& Smart Tag), anda perlu menambah nilai kad Touch 'n Go di pusat-pusat tambah nilai sahaja seperti di plaza tol, stesen minyak & kedai serbaneka; anda tidak boleh menambah nilai secara atas talian dari komputer atau telefon pintar anda. Nilai kredit juga disimpan di dalam kad itu sendiri & disegerakkan dengan nilai yang didaftarkan pada server Touch 'n Go. Itulah sebabnya kenapa anda tidak boleh menambah nilai atas talian, kerana ia memerlukan alat pembaca kad Touch 'n Go untuk mengemaskini nilai kredit yang terkandung pada kad. Berbeza pula dengan sistem RFID; nilai kredit hanya tersimpan dalam server sistem RFID, jadi pemantauan baki kredit serta tambah nilai boleh dilakukan secara atas talian melalui app khas.

Gambaran antara muka app telefon pintar untuk memantau baki kredit RFID




Semua baki transaksi tol boleh disemak di sini




Anda boleh tambah nilai kredit menggunakan kad kredit, kad debit mahupun perbankan internet




Anda boleh mendaftarkan sehingga 10 kenderaan atas nama anda, dan kesemuanya menggunakan baki kredit sama

Macam mana pula kalau baki tidak mencukupi...? Soalan sebegini sangat popular memandangkan insiden "mengundur secara berjemaah" sering berlaku terutamanya pada waktu gegas. Anda masih boleh menggunakan lebuh raya, tetapi secara berhutang dengan syarikat konsesi lebuh raya. Bil akan sampai ke rumah anda bagi mengingatkan berapa banyak anda berhutang kepada syarikat konsesi lebuh raya, yang perlu dijelaskan dalam tempoh masa tertentu (15 atau 30 hari, saya tidak pasti). Untuk melunaskan hutang, anda hanya perlu tambah nilai sahaja & hutang tersebut akan ditolak daripada baki kredit baharu anda. Apa akan terjadi sekiranya anda enggan melunaskan hutang tersebut dalam tempoh masa yang diberikan...? Anda akan disenarai hitam oleh JPJ & tidak dibenarkan memperbaharui cukai jalan, dan anda boleh didakwa di bawah Akta Jalan-jalan Persekutuan (Pengurusan Persendirian) 1984 yang memperuntukkan hukuman denda antara RM2,000 hingga RM5,000 ataupun penjara tidak melebihi setahun.

Bagaimana hendak mengenal pasti lorong tol RFID...? Lorong tol RFID boleh jadi sama ada lorong khas tersendiri ataupun digabungkan dengan lorong Smart Tag atau lorong Touch 'n Go sedia ada. Kalau hendak tahu lorong yang mana satu, ia ditandakan dengan perkataan RFID Tag.

Lorong RFID boleh jadi lorong khas...




...ataupun berkongsi dengan lorong Smart Tag atau lorong Touch 'n Go sedia ada

Jadi saya rumuskan kelebihan-kelebihan utama penggunaan RFID berbanding Smart Tag dan Touch 'n Go seperti berikut:-

1. Jauh lebih murah berbanding Smart Tag yang mana transponder "cap ayam"nya sendiri berharga RM127.60
2. Tidak memerlukan bateri kerana tag RFID merupakan pelekat yang hanya perlu dilekatkan pada cermin kereta tanpa sebarang bateri.
3. Meningkatkan kelancaran trafik di plaza tol kerana tiada lagi insiden mengundur secara berjemaah walaupun baki kredit tidak mencukupi.
4. Mengurangkan tempoh menunggu bagi pembayaran tol kerana tidak perlu berhenti menyentuh kad seperti pada Touch 'n Go, serta tidak perlu memandu terlalu perlahan serta membuka jarak besar seperti pada Smart Tag.
5. Mengurangkan kos operasi kerana pengguna tidak lagi perlu membeli peranti cap ayam pada harga Yahudi, manakala syarikat konsesi hanya perlu memasang alat pembaca pada lorong tol sedia ada.
6. Mengurangkan isu kekangan tanah bagi pembesaran plaza tol dengan meningkatkan kadar aliran kenderaan di lorong tol sedia ada. Ia samalah seperti pendekatan pengeluar pemproses komputer sekarang yang menggunakan konsep menambah bilangan teras berbanding kelajuan jam pemproses.
7. Mengurangkan pencemaran & penggunaan bahan api kerana masa pembayaran tol yang lebih pendek bermaksud kurang petrol yang dibazirkan ketika berhenti di plaza tol.
8. Integrasi satu tag sahaja bagi pelbagai aplikasi seperti cukai jalan.

Bila agaknya penggunaan RFID mula dilaksanakan di Malaysia...? Laporan sebelum ini memberitahu bahawa RFID sepatutnya sudah mula dilaksanakan pada Januari 2018, tetapi sampai sekarang ia masih belum dilaksanakan lagi. Puncanya bukanlah datang daripada pihak LLM atau syarikat konsesi, tetapi datang daripada pihak Kementerian Pengangkutan (MOT) dan JPJ kerana mereka mahu menyepadukan RFID dengan cukai jalan. Tambahan pula, edaran tag RFID dikawal ketat oleh Kementerian Pengangkutan kepada sekumpulan kecil pengguna ujian yang terdiri daripada kenderaan milik syarikat konsesi, Polis Diraja Malaysia )PDRM), Angkatan Tentera Malaysia (ATM), Kementerian Kerja Raya (KKR), LLM & Touch 'n Go sendiri, dengan jumlah edaran sebanyak 3,872 kenderaan sahaja. Hanya setelah JPJ sudah bersedia untuk memperkenalkan jenis cukai jalan baharu yang disepadukan dengan RFID barulah kita merasa menggunakannya. Saya tidak berani menjanjikan masa spesifik, tetapi kita tunggu sahaja pengumuman daripada JPJ & LLM.



Kemaskini: Sistem RFID sah mula dilaksanakan sebagai ujian beta terbuka pada 3 September 2018 sebelum mula berkuatkuasa di semua lebuh raya ekspres utama pada Januari 2019.